Opiekun/ka osób starszych to osoba, która zajmuje się osobami starszymi, często niesamodzielnymi, a zakres obowiązków opiekuna dostosowany jest do aktualnego stanu zdrowia podopiecznego, sytuacji materialnej oraz rodzinnej. To zawód z przyszłością, bez którego nie damy rady funkcjonować mając pod opieką niesamodzielnego członka rodziny, a sami nie damy rady zaopiekować się nim, tak aby zaspokoić wszystkie jego potrzeby.
Potrzeba wykonywania zawodu opiekunki zaczyna być coraz bardziej dostrzegana, ale czy doceniana?
Starzejące się społeczeństwo żyje dłużej niż poprzednie pokolenia. Pociąga to za sobą potrzeby opieki nad osobami niesamodzielnymi. Niektórym wydaje się, że praca ta jest łatwym zarobkiem, miłym spędzeniem czasu z seniorem. Wyobrażają sobie jako wspólny spacer, towarzyszenie w miejscu zamieszkania czy zrobienie zakupów, przygotowanie posiłków. Jednak rzeczywistość często zaskakuje, gdy okazuje się, że z taką osobą trzeba spędzić cały czas, zaspokajając jej potrzeby, często trzeba wykonywać czynności pielęgnacyjne, monitorować stan zdrowia seniora.
Zawód opiekuna to zawód, w którym bez doświadczenia, zaangażowania czy empatii nie da się
pracować. To stres, zmęczenie, obarczenie problemami podopiecznego, to przeżywanie choroby, złej sytuacji czy śmierci podopiecznego. To również miłe chwile, wspólne świętowania drobnych okazji, cieszenie się wraz z podopiecznym z jego radości.
Często opiekunka jest powiernikiem podopiecznego, zna go lepiej, jego potrzeby niż rodzina, zwłaszcza w sytuacjach, gdy rodzina jest daleko, bądź ma mniejszy kontakt ze starszym członkiem rodziny.
Często podopieczni to osoby w podeszłym wieku z licznymi chorobami. Nie rzadko zmagają się z
chorobą Parkinsona czy chorobą Alzheimera. Wykonując pracę opiekuna, należy pamiętać, że do
każdego chorego należy mieć podejście indywidualne, zachowując się asertywnie. I nie chodzi o
negatywne nastawienie się, ignorowania potrzeb innych, ale o umiejętność stawiania granic.
Jednocześnie pracując ze starszymi osobami, należy być osobą otwartą i komunikatywną. Opiekun
sprawujący opiekę, który za wszelką cenę będzie próbował zachować dystans, nie będzie miał szansy poznać swojego podopiecznego, jego potrzeb i problemów. Życzliwa i spokojna rozmowa, wymiana życiowych doświadczeń, pozwolą zdobyć ich zaufanie, a z czasem może i sympatię. Dobre relacje z podopiecznym wpłyną również na komfort pracy. Dzięki dobrej komunikacji, nawiązują się dobre relacje z samym podopiecznym, ale również z jego rodziną, znajomymi, a także innymi osobami, z którymi w trakcie pracy opiekunka nawiązuje kontakt, jak lekarz, fizjoterapeuta czy pielęgniarka środowiskowa.
Opiekunka może być zatrudniona komercyjnie przez różne firmy, które obecnie proponują swoje usługi, ale również instytucjonalna.
Obecnie w Krakowie realizowane są usługi opiekuńcze przez trzy podmioty: Polski Czerwony Krzyż,
Fundację na Rzecz Chorych na SM im. Bł. Anieli Salawy oraz Polski Komitet Pomocy Społecznej.
Podmioty te, w ramach konkursu ogłaszanego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizują usługi opiekuńcze w zakresie ustalonym przez Radę Miasta Krakowa, tj:

Cyt. OBWIESZCZENIE RADY MIASTA KRAKOWA
§ 2. Usługi opiekuńcze przyznawane przez Gminę Miejską Kraków obejmują:
1. Usługi gospodarcze, polegające na wykonywaniu następujących czynności:
1) utrzymanie w czystości otoczenia osoby korzystającej z pomocy, w tym:
a) utrzymanie bieżącej czystości w pomieszczeniach użytkowanych przez osobę korzystającą z pomocy
(w jednym pokoju i kuchni),
b) utrzymanie bieżącej czystości w pomieszczeniach sanitarnych,
c) utrzymanie w bieżącej czystości sprzętu codziennego użytku, w tym urządzeń sanitarnych,
d) wykonanie generalnych porządków w uzasadnionych przypadkach oraz w zakresie i na zasadach
uregulowanych odrębnie w umowach zawartych przez Gminę Miejską Kraków z realizatorami usług
wyłonionymi w drodze otwartego konkursu ofert;
2) utrzymywanie w czystości naczyń stołowych i kuchennych;

3) pranie bielizny osobistej i odzieży,
4) pranie i zmiana bielizny pościelowej oraz okresowo firan i zasłon (pod warunkiem posiadania pralki przez osobę objętą usługami) lub zanoszenie i odbiór rzeczy z pralni,
5) zakup podstawowych artykułów spożywczych oraz artykułów gospodarstwa domowego (w sklepie
najbliższym miejsca zamieszkania osoby objętej usługami), pomoc przy sporządzaniu listy zakupów,
informowanie o cenach towarów, towarzyszenie podczas robienia zakupów;
6) przygotowywanie posiłków z uwzględnieniem zalecanej diety i zachowaniem dbałości o higienę
żywności;
7) karmienie lub pomoc przy spożywaniu posiłków:
a) śniadania,
b) obiadu,
c) kolacji;
8) dostarczanie jednego gorącego posiłku dziennie;
9) (uchylony);
10) załatwianie spraw urzędowych lub towarzyszenie podczas wizyt w urzędach lub innych instytucjach i organizacjach, opłacanie rachunków;
11) zamawianie wizyt lekarskich i towarzyszenie w nich, jeżeli zachodzi taka potrzeba, kontakt z
placówkami służby zdrowia w sprawach dotyczących zdrowia osoby objętej opieką, realizacja recept (w aptece najbliższej miejsca zamieszkania osoby objętej usługami);
12) organizowanie spacerów, podtrzymywanie kontaktów ze środowiskiem;
13) pomoc w opiece nad zwierzęciem domowym;
14) inne, niezbędne dla realizacji czynności, o których mowa w pkt. 1 -13.
2. Usługi pielęgnacyjne, polegające na wykonywaniu następujących czynności:
1) utrzymywanie higieny: mycie ciała, mycie głowy, kąpiel, zmiana pielucho majtek;
2) czesanie, golenie, obcinanie paznokci;
3) zmiana bielizny osobistej, ubieranie;
4) pomoc w załatwianiu potrzeb fizjologicznych;
5) prześcielanie łóżka, układanie chorego w łóżku,
6) pielęgnacja zalecona przez lekarza, polegająca w zależności od sytuacji na:
a) stosowaniu kompresów i okładów,
b) zapobieganiu powstawania odleżyn lub odparzeń;
7) podawanie leków zgodnie z zaleceniem lekarza.”
Wyżej wymienione czynności, wykonywane są przez opiekunkę, po wcześniejszym spotkaniu
diagnostycznym przeprowadzonym przez pracownika socjalnego oraz przedstawiciela realizatora usług.
Spotkanie odbywa się w miejscu zamieszkania podopiecznego. Zakres oraz wymiar dostosowany jest do potrzeb osoby niesamodzielnej oraz warunków lokalowych.
Korzystając z pomocy opiekunki, szanujmy ten zawód. Szanujmy ludzi, którzy go wykonują. Opiekunka to nie sprzątaczka, służąca. Opiekunka to bardzo często najbliższa osoba dla podopiecznego.