Jak ważne jest wsparcie w opiece nad osobą z niepełnosprawnością wie najlepiej ten, kto sam znajduje się w takiej sytuacji. Możliwości wsparcia w różnej formie jest kilka. Jedną z nich jest skorzystanie z ulg.  Nie każdy jest w stanie zorientować się w odpowiednim czasie o przysługujących im prawach. Podpowiemy o kilku z nich. 

Ulga rehabilitacyjna:

Ulga rehabilitacyjna, przeznaczona dla osób ponoszących koszty związane z rehabilitacją czy ułatwieniem wykonywania codziennych czynności, może okazać się pomocna także w innych sytuacjach, np. wydatki na remont mieszkania czy instalację klimatyzacji.

Osoby z niepełnosprawnością mają prawo do odliczenia kosztów związanych z dostosowaniem swojego domu do swoich specyficznych potrzeb. Ulga rehabilitacyjna pokrywa zakup i instalację elementów takich jak klimatyzacja, prysznic w łazience czy piec centralnego ogrzewania. Ważne jest, aby wykazać jak zmiany te, wypływają na ułatwienie codziennego funkcjonowania. Więcej trudności sprawia udowodnienie potrzebę zakupu i odliczenia laptopa czy hulajnogi. 

Ulga rehabilitacyjna na remont?

Ulga rehabilitacyjna umożliwia osobom z niepełnosprawnościami odliczanie różnorodnych typów kosztów, które zostały wymienione w art. 26 ust. 7a ustawy o PIT. Wśród nich znajdują się zarówno koszty o określonym limicie, takie jak leki czy eksploatacja samochodu osobowego, jak i bez limitu, np. na sprzęt rehabilitacyjny czy adaptację domu do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. W tym przypadku możliwe jest odliczenie rzeczywiście poniesionych wydatków. Katalog jest dość szeroki i mieszczą się w nim wydatki, które co do zasady nie kojarzą się z rehabilitacją, ale mają ułatwić osobie niepełnosprawnej codzienne funkcjonowanie. 

Ulga na wyposażenie mieszkania

Przykładowo, osoba, posiadającą orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. W roku 2022 zakupiła i zainstalowała klimatyzację w swoim mieszkaniu, które jest szczególnie nasłonecznione i intensywnie się nagrzewa podczas upałów. Koszty zakupu i montażu klimatyzacji kwalifikują się do ulgi, jako że ułatwiają codzienne życie.

Ulga przysługuje na standardowy sprzęt i wyposażenie mieszkań. Należy jednak pamiętać, że w razie kontroli podatnik będzie musiał udowodnić zasadność poniesienia danego wydatku.

W interpretacji nr 0115-KDIT2.4011.744. 2020.1.MM dyrektor KIS stwierdził, że ulga rehabilitacyjna przysługuje na montaż instalacji fotowoltaicznej i wymianę pieca.

Jak uzyskać ulgę rehabilitacyjną?

Warto przypomnieć, że jednym z kluczowych warunków do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej jest posiadanie przez podatnika stosownego orzeczenia, które potwierdza zaklasyfikowanie go do jednego z trzech stopni niepełnosprawności. Dodatkowo, żaden z poniesionych wydatków nie może być współfinansowany w jakiejkolwiek formie, na przykład przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, ulga rehabilitacyjna jest dostępna dla osób niepełnosprawnych lub osób, które utrzymują osobę z niepełnosprawnościami i które ponoszą wydatki na cele rehabilitacyjne lub ułatwiające wykonywanie czynności dnia codziennego.

Aby skorzystać z tej ulgi, trzeba spełnić określone kryteria dochodowe. Roczne dochody osoby niepełnosprawnej nie mogły przekraczać 16 061,28 zł w 2022 roku. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że limit ten dotyczy osoby niepełnosprawnej, która jest na utrzymaniu podatnika. Dodatkowo do dochodu nie zalicza się następujących świadczeń: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie uzupełniające, dodatkowe roczne świadczenie dla emerytów i rencistów, alimenty, dodatek energetyczny, dodatek osłonowy, dodatek węglowy, dodatek dla domów korzystających z określonych źródeł ciepła, dodatek elektryczny, zwrot wartości VAT dla nabywców paliw gazowych. Do dochodu wliczane są zapomogi, przychody osób do 26 roku życia. 

Osoba niepełnosprawna może odliczyć poniesiony wydatek niezależnie od tego, jakie schorzenie jest podstawą wydania orzeczenia o niepełnosprawności. Warunkiem jest wykazanie związku pomiędzy tym wydatkiem, a niepełnosprawnością w taki sposób, by organy podatkowe mogły uznać, że został on poniesiony w związku z potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności oraz, że pomiędzy rodzajem poniesionego wydatku a niepełnosprawnością istnieje ścisły związek, np. okazując się zaświadczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza specjalistę stosownie do stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej. 

W odniesieniu do dzieci z niepełnosprawnościami i ich opiekunów podsyłamy kilka informacji ważnych w temacie ulg. I tak, np. rodzice wychowujący jedno dziecko z niepełnosprawnością skorzystają z ulgi rodzinnej niezależnie od tego, ile wynoszą ich dochody. Rozszerzony zostanie również krąg osób uprawnionych do odliczenia. Wydatki na cele rehabilitacyjne rozliczą także ci, którzy utrzymują niepełnosprawnego wnuka, wnuczkę, babcię lub dziadka. Mimo, iż obie zmiany wchodzą w życie w lipcu, będą mieć zastosowanie do dochodów osiągniętych od początku 2023 r.
1 lipca 2023 r. wchodzi pakiet SLIM VAT 3, czyli nowelizacja ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1059), która wprowadza również zmiany w PIT.

Zlikwidowany zostaje limit dochodowy dla rodziców wychowujących jedno dziecko z niepełnosprawnością. W ten sposób, umożliwi to skorzystanie z ulgi na dzieci tym podatnikom, którzy do tej pory, z uwagi na przekroczenie limitów dochodowych, z ulgi tej nie mogli korzystać. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie już do rozliczenia za bieżący rok.

Dotychczas rodzice jedynaków mogli korzystać z ulgi, pod warunkiem, że ich dochody nie przekroczyły w trakcie roku:
112 tys. zł łącznie – w przypadku osób pozostających cały rok w związku małżeńskim;
112 tys. zł w przypadku samotnego rodzica;
po 56 tys. zł – w przypadku rodziców niepozostających cały rok w związku małżeńskim.
Tymczasem rodzice wychowujący dwoje i więcej dzieci od początku korzystają z preferencji niezależnie od tego, ile wynoszą ich zarobki.
Zmiana polega na tym, że od 1 lipca w art. 27f ustawy o PIT po ust. 2d dodaje się ust. 2e. Zakłada on, że limity nie dotyczą podatnika i jego małżonka, którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d. Chodzi o dzieci posiadające: 
- orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
- decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
- orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydane na podstawie odrębnych przepisów.
SLIM VAT 3 wprowadza zmianę, zgodnie z którą ograniczenie kwotowe nie będzie miało zastosowania dla rodziców dziecka niepełnosprawnego. Tym samym rodzice, którzy wychowują jedno dziecko posiadające orzeczenie o niepełnosprawności, będą mogli skorzystać z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości, nawet jeśli ich dochody przekraczają 112 tys. zł (lub 56 tys. zł) rocznie. Powołujemy się na portal prawo.pl

Ulga na dziadka i wnuczka
Ze zmian skorzystają również osoby utrzymujące niepełnosprawnych krewnych.

- Rozszerzony katalog osób z niepełnosprawnością, który pozwala podatnikowi na odliczenie w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków poniesionych na rzecz bliskiej osoby. Dzięki tej zmianie podatnik będzie mógł skorzystać z ulgi, jeżeli niepełnosprawny wnuczek, wnuczka, babcia lub dziadek pozostaje na jego utrzymaniu. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie już do rozliczenia za bieżący rok – informacja z resortu finansów.
Z ulgi rehabilitacyjnej mogą zarówno korzystać podatnicy, którzy sami są osobami niepełnosprawnymi, jak też ci podatnicy, którzy mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne. Zmiana wprowadzana od lipca dotyczy tych drugich.

Dotychczas prawo do ulgi miał podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha,
zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. 

Nowelizacja SLIM VAT 3 rozszerza katalog osób niepełnosprawnych, które są uważane za pozostające na utrzymaniu podatnika. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 26 ust. 7e ustawy o PIT prawo do ulgi będzie miał podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne:
osoba będąca w stosunku do podatnika lub jego małżonka osobą zaliczoną do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
lub dziecko obce przyjęte na wychowanie przez podatnika lub jego małżonka
- pod warunkiem że uzyskane w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. W grudniu 2023 r. będzie to 19 061,28 zł (12 x 1588,44 zł). Do tego limitu nie zalicza się: zasiłku pielęgnacyjnego, alimentów na rzecz dzieci, dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów oraz świadczenia uzupełniającego, otrzymanego na podstawie przepisów o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Nie wlicza się też dodatku węglowego i dodatku elektrycznego. 

Do I grupy podatkowej zaliczamy: małżonka, zstępnych (czyli dzieci, wnuki, prawnuki), wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

- katalog osób uważanych za będące na utrzymaniu podatnika, że rozszerzono ten katalog o osoby będące rodziną małżonka (np. rodzeństwo małżonka, dziadków czy pradziadków małżonka).

Ulgi można łączyć
- To niewątpliwie zmiany oczekiwane przez rodziny osób niepełnosprawnych. Warto też zauważyć, że podatnicy wychowujący niepełnosprawne dziecko mogą łączyć dwie ulgi. Jeśli spełniają warunki, odliczą od podatku ulgę rodzinną, a od dochodu wydatki na cele rehabilitacyjne. Muszą jednak zwrócić uwagę na odmienne kryteria stosowania tych ulg.

Ulgę rodzinną odlicza się od podatku, a jej wysokość zależy od liczby dzieci. Rodzice jedynaków odliczą 1112,04 zł. Co istotne, w przypadku dziecka niepełnosprawnego z ulgi rodzinnej można korzystać bez względu na jego wiek oraz bez względu na jego zarobki.
Ulgę rehabilitacyjną odlicza się z kolei od dochodu, a jej wysokość zależy przede wszystkim od wysokości poniesionych wydatków. Niektóre z nich można odliczać bez limitu, w faktycznie poniesionej wysokości, np. wydatki na dostosowanie mieszkania do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Inne są limitowane - np. na leki można odliczyć nadwyżkę ponad kwotę 100 zł miesięcznie, a na używanie samochodu osobowego - do limitu 2280 zł rocznie. Jednak w tym przypadku zarobki dziecka nie mogą przekroczyć limitu. 

Każdy kto korzysta z ulg musi mieć pewność o jej zasadności. Należy przechowywać dokumenty potwierdzające zakup oraz umieć uzasadnić potrzebę zakupu.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/podatki/ulgi-dla-rodzin-niepelnosprawnych-w-pit-od-lipca-2023-r,521874.html

portal poradnikzdrowie.pl